Stopa procentowa

Stosunek sumy, którą płaci się za użytkowanie kapitału pieniężnego, do wielkości tego kapitału. Stopa procentowa ustalana jest najczęściej za wypożyczenie kapitału pieniężnego na okres roczny. Źródłem procentu jest wartość dodatkowa uzyskana przez kapitał zastosowany produkcyjnie, dlatego stopa procentowa określa podział wartości dodatkowej pomiędzy kapitał przemysłowy i kapitał pożyczkowy. Z tego względu górną granicę stopy procentowej  stanowi (poza przypadkami szczególnymi) przeciętna stopa zysku. Stopa procentowa może być różna w zależności od rodzajów i warunków pożyczek. Dla kapitalistycznego systemu gospodarczego największe znaczenie ma stopa procentowa od kredytów bankowych oraz stopa dyskontowa (dyskonto). W gospodarce tej poprzez manewrowanie wysokością stopy. (zwłaszcza przez centralne banki emisyjne przy udzielaniu kredytów refinansowych bankom handlowym, co natychmiast odbija się na wysokości stopy od pożyczek udzielanych przez te ostatnie kapitalistycznym przedsiębiorcom) usiłuje się oddziaływać na poziom aktywności gospodarczej: obniżenie stopy przy innych warunkach nie zmienionych ma podwyższyć zyski kapitalistów i ożywić koniunkturę, natomiast podwyższenie stopy przez ograniczenie perspektywy zysków ma zmniejszyć aktywność gospodarczą. Doświadczenie pokazuje, że o ile podwyższanie stopy rzeczywiście hamuje ekspansję kapitału przemysłowego, o tyle obniżanie jej w momentach stagnacji samo w sobie nie jest w stanie ożywić koniunktury.